تأثیر مدیریت آبیاری بر عملکرد کمی و کیفی چغندرقند کشت پاییزه

در اکثر مناطقی که چغندرقند به صورت پاییزه کشت می‌شود، انجام آبیاری برای تولید اقتصادی محصول ضروری می‌باشد. از طرفی در این گونه مناطق بخش عمده‌ای از بارندگی در زمستان و در طول فصل رشد چغندرقند اتفاق افتاده، که به نظر می‌رسد نقش مهمی در تأمین نیاز آبی محصول داشته باشد. از این‌رو به منظور تعیین سهم بارندگی و آبیاری‌های اوایل و اواخرفصل درتشکیل عملکرد چغندرقند، این آزمایش در سال زراعی 85-1384 در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد دزفول اجرا شد. تیمارها شامل دور آبیاری 100، 150، 200، 250 و 300 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر (به ترتیب I1-I5) و نیز بدون انجام آبیاری در بهار(I6)، سبز شدن با بارندگی و انجام آبیاری در بهار با دور 100 میلی‌متر (I7)، آبیاری در طول فصل با دور 100 میلی‌متر و بدون دریافت بارندگی(I8) و تیمار بدون دریافت بارندگی و آبیاری در بهار (I9) در مجموع نه تیمار در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین تیمارهای آزمایش از نظر کلیه خصوصیات کمی و کیفی در سطح احتمال یک درصد اختلاف معنی‌دار وجود داشت. بیشترین و کمترین عملکرد ریشه (به ترتیب با 98/9 و 55/7 تن در هکتار) و عملکرد شکر (به ترتیب با 12/4 و 6/8 تن در هکتار) به ترتیب مربوط به تیمار آبیاری در طول فصل با دور 100 میلی‌متر و بدون دریافت بارندگی(I8) و تیمار سبز شدن با بارندگی و دریافت آبیاری در بهار با دور 100 میلی‌متر (I7) بود. بالاترین و کمترین درصد قند مربوط به تیمار دور آبیاری 250 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر (I4) و دور آبیاری 100 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر (I1) به ترتیب با 16/1 و 14/9 درصد بود. بیشترین و کمترین کارآیی مصرف آب برای تولید عملکرد ریشه و شکر به ترتیب مربوط به تیمار بدون انجام آبیاری در بهار (I6) و تیمار سبز شدن با بارندگی و انجام  آبیاری در بهار با دور 100 میلی‌متر (I7) بود. بارندگی به طور معنی‌داری باعث افزایش عملکرد ریشه و شکر و بهبود برخی از خصوصیات کیفی از قبیل پتاسیم ریشه، ضریب استحصال و قند ملاس شد. سهم بارندگی، آبیاری‌های اول فصل و اواخر فصل (بهار) در تشکیل عملکرد ریشه به ترتیب 12/3، 76/9 و 22 تن در هکتار و سهم آنها در عملکرد شکر به ترتیب 2/35، 9/86 و 2/5 تن در هکتار بود. بنابراین به نظر می‌رسد که آبیاری‌های اول فصل نقش اساسی تر در عملکرد چغندرقند دارند و آبیاری‌های بهاره و بارندگی‌ها در رتبه‌های بعد قرار داشته باشند.